کودک قد بلند می‌خواهید، این مطلب را بخوانید
تاریخ انتشار: ۲۳ بهمن ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۹۷۵۳۱۲
در این گزارش قصد داریم راه‌های موثر در افزایش قد کودکان را بررسی کنیم.
به گزارش شریان نیوز،یکی از دغدغه‌های پدرومادر‌ها رشد قد فرزندانشان است و دوست دارند فرزندانی قدبلند داشته باشند. لازم به‌ذکر است بگوییم که قد کودکان به فاکتور‌های متفاوتی بستگی دارد که مهمترین آن‌ها ژنتیک است. البته راه‌هایی برای افزایش قد وجود دارد که انجام دادن این موارد، می‌تواند در داشتن فرزندی قدبلند به شما کمک کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
عوامل موثر در میزان قد
میزان قد یک شخص در بزرگسالی به ژن‌هایی که او از والدینش به ارث می‌برد و همچنین وضعیت عمومی سلامت و تغذیه او در سنین رشد بستگی دارد. احتمال کوتاه قد شدن کودکان حاصل از والدین کوتاه قد، در مقایسه با کودکانِ والدین بلند قد، بیشتر است. البته، تنوع بسیاری در این زمینه وجود دارد؛ برای مثال، برادران و خواهرانی که والدین یکسانی دارند همگی هم قد نخواهند شد؛ همچنین گاهی اوقات والدین صاحب فرزندی می‌شوند که قد او نسبت به سایر اعضاء خانواده بسیار بلندتر یا بسیار کوتاه‌تر است.
بیماری‌ها یا تغذیه بد در طول کودکی یا کوچک یا زودرس بودن در هنگام تولد می‌تواند باعث شود که قد شخص در بزرگسالی به اندازه آنچه پتانسیلش را دارد نرسد. در طول قرن‌های گذشته قد افراد به طور متوسط افزایش یافته، زیرا در این مدت تغذیه کودکان بهتر شده و میزان ابتلای آن‌ها به بیماری‌ها و عفونت‌ها نیز کمتر شده است. در ادامه به توضیح کامل‍‌تری از عوامل موثر در میزان قد می‌پردازیم:
۱. جنسیت و افزایش قد
قطعاً، جنسیت نقش مهمی در رشد کودکان و اندازه قد ایشان در سالهای آینده ایفا می‌کند و به همین دلیل است که در اکثر موارد، قد زنان کمتر از مردان رشد می‌کند. البته، همیشه وضعیت به این صورت نیست و در بعضی موارد کودکان دختر بلند قدتر از برداران خود می‌شوند. طبق یک قاعده کلی، قد یک کودک بر مبنای قد والدینش پیش‌بینی می‌شود.
معمولاً، قد کودک پس از رشد، چیزی بین قد پدر و مادرش خواهد بود. در مواردی که قد پدر خیلی بلندتر است، احتمال زیادی دارد که قد یک کودک دختر از قد مادرش بلندتر شود. همچنین، اگر کودک زمینه ژنتیکی کوتاه قدی را داشته باشد، امکان زیادی دارد که قد او از پدرش کوتاه‌تر شود. به علاوه، در هنگام پیش‌بینی قد یک کودک، مهم است که قد پدربزرگ و مادربزرگ هر دو طرف پدری و مادری او نیز در نظر گرفته شوند. اگر کودک دختر باشد، هم قد پدربزرگ و هم قد مادربزرگش در تعیین قد او در آینده نقش خواهند داشت.
۲. خواب کافی
وقتی صحبت از خواب آرام می‌شود، ناگفته پیداست که این یکی از مهمترین عوامل رشد سالم است. تحقیقات نشان می‌دهد که نوجوانان در حال رشد حداقل به ۸ ساعت استراحت شبانه نیاز دارند، ۱۱ ساعت می‌تواند در تقویت رشد سالم بسیار مؤثر باشد.
خواب کافی و با کیفیت بسیار حائز اهمیت است، زیرا بدن هنگام خواب رشد می‌کند و بافت جدید ایجاد می‌کند. مغز ما هورمون رشد را بطور خاص هنگامی که در چرخه عمیق و آرام خواب قرار داریم آزاد می‌کند؛ بنابراین، اگر خواب کافی ندارید، این امر می‌تواند منجر به تولید مقادیر اندک از HGH شود و از این رو شما را از رشد حداکثر قد باز دارد.
۳. ورزش
داشتن فعالیت فیزیکی کافی، برای رشد و توسعه یک کودک و یا نوجوان حیاتی است. اگر فرد به انداز کافی فعالیت جسمانی نداشته باشد دچار بسیاری پیامد‌های ناخوشایند خواهد شد. برای مثال، ممکن است کودک ویا نوجوان به عارضه چاقی مبتلا شود. به علاوه، ورزش نکردن بر قد تأثیر منفی می‌گذارد، زیرا در چنین وضعیتی استخوان‌ها و عضلات ضعیف‌تر از آن خواهند بود که بتوانند به بدن کمک کنند تا به اندازه تمامی ظرفیت بالقوه‌اش رشد کند. حواستان به یکجانشینی و بازی‌های دیجیتالی فرزندانتان باشد.
۴. عادت به تمرین صاف نگه داشتن بدن
بسیاری از افراد به دلیل شکل گیری عادات نادرست هنگام نشستن برای کار با رایانه یا هنگام استفاده از گجت‌ها و گوشی‌ها، بدنشان وضعیت بدی دارد. با گذشت زمان، این عادت‌ها باعث خم شدن ستون فقرات می‌شوند. این فرم خمیده در قسمت بالای بدن باعث کاهش قد طبیعی می‌شود و منجر می‌شود تا کوتاه‌تر از آنچه که هستید به نظر برسید. از طرف دیگر، حالت خوب بدن سر را در راستای ستون فقرات قرار می‌دهد. این می‌تواند چند سانتی متری به قد شما بیفزاید. پس حتما حواستان به طرز نشستن فرزندانتان باشد.
۵. رژیم غذایی سالم
تغذیه سالم برای رشد مناسب کاملاً ضروری است، مهم است که اطمینان حاصل کنید که تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن شما برای رشد و نمو کامل دریافت می‌شود. نکته اصلی تغذیه سالم، پایبندی به یک رژیم غذایی متعادل و اجتناب از مصرف غذا‌های ناسالم است. برای مثال باید دقت کنید که برای رشد حداکثری قد، ویتامین D، کلسیم، روی، پروتئین و کربوهیدرات را به‌اندازه کافی دریافت شود.
۶. نوشیدن مقدار کافی آب
نوشیدن مقدار زیادی آب فرد را به یک غول بلند تبدیل نمی‌کند، اما بدن برای رسیدن به پتانسیل رشد کامل خود باید آبرسانی شود. در زمان قد کشیدن، از نوشیدن آب غافل نشوید. با این حال، آب هضم را بهبود می‌بخشد، سموم را از بدن خارج می‌کند و متابولیسم شما را بهبود می‌بخشد. به همین ترتیب، تأثیر مستقیمی بر قد شما خواهد گذاشت.
۷. افزایش قد با مصرف مکمل‌ها
مکمل‌های غذایی متفاوتی در صنعت داروسازی برای تاثیر بر قد کودکان تولید شده‌اند که بعضا برای کودکان آسیب‌های جدی به همراه دارند. والدین کودک باید به این نکته توجه داشته باشند که حتما طبق نظر پزشک اقدام به تهیه دارو و مکمل برای کودک کنند. چون کودکان می‌توانندبسیاری از ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدنشان را از طریق خوراکی‌های مفیدو طبیعی دریافت کند، بدون اینکه ذره‌ای نیازی به مکمل‌های شیمیایی داشته باشد.
مکمل‌ها شامل مقدار مشخصی از مواد معدنی و ویتامین‌ها هستند که بدن در هر دوره سنی مشخص به مقدار معینی از این مواد نیاز دارد و اگر همین مواد مورد نیاز را بیش از حد نیاز بدنشان دریافت کند ممکن است به جای اثر مطلوب اثرات معکوس و خطرناکی را ایجاد کند.
۸. تقویت سیستم ایمنی
سیستم ایمنی بدن نقش اساسی در رشد قد دارد. با داشتن سیستم ایمنی قوی، بیماری‌ها نمی‌توانند روند سلامتی و رشد را کند کنند. توانایی مقابله با بیماری‌ها به ویژه در نوجوانی و سن رشد بسیار مهم است. در حالی که برخی بیماری‌ها می‌توانند در دوران کودکی یا بلوغ مانع از رشد و نمو شوند، اما خبر خوب این است که شما می‌توانید سیستم ایمنی بدن خود را با صرف وعده‌های غذایی سالم تقویت کنید.
به جای خوردن غذا‌های فرآوری شده، رژیم غذایی خود را سرشار از غلات کامل، لبنیات کم چرب، پروتئین، میوه و سبزیجات متنوع کنید. مرکبات مانند انگور، پرتقال و لیمو که سرشار از آنتی اکسیدان هستند و به مقابله با اثرات مضر رادیکال‌های آزاد برای حفظ بدن از بیماری‌ها کمک می‌کنند. از طرف دیگر، غذا‌هایی مانند ماهی، روغن کبد COD و آجیل‌ها حاوی اسید‌های چرب امگا ۳ را به وفور ارائه می‌دهند که به تقویت کننده عملکرد سیستم ایمنی بدن معروف هستند.
۹. به پزشک مراجعه کنید
به طور مرتب کودکتان را برای چک کردن قد و وزن نزد پزشک ببرید. شناسایی زودهنگام مشکلات رشدی کودکتان به پزشک او کمک می‌کند وجود هرگونه عارضه پزشکی زمینهای نیازمند درمان فوری را به موقع تشخیص دهد.
۱۰. عمل جراحی
عمل جراحی افزایش طول پا نیز یکی از مداخلات پزشکی مدرن است که بسیاری از افراد سالم به امید افزایش قد، به دنبال آن هستند. عمل جراحی در صورت موفقیت آمیز بودن فقط در حدود ۷ سانتی متر به قد فرد اضافه می‌کند. با این حال، ۳ اینچ برای یک فرد با قد کوتاه می‌تواند کاملاً مهم و چشمگیر تلقی شود. البته به خاطر داشته باشید که این روش باید آخرین راه حل باشد، زیرا بسیار گران، دردناک است و ممکن است عوارض شدیدی به همراه داشته باشد.
منبع: شریان
کلیدواژه: سیستم ایمنی افزایش قد قد کودکان بیماری ها برای رشد مکمل ها یک کودک قد کودک
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shariyan.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شریان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۹۷۵۳۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مداخله به‌هنگام، راه کنترل نشانه‌های اوتیسم
در حال حاضر هیچ درمان قطعی و مشخصی برای اوتیسم شناسایی نشده است، اما روش‌های زیادی برای کاهش علائم و افزایش توانایی‌های فرد مبتلا وجود دارد، اگر اطرافیان کودک با نشانه‌های رفتاری آغازین اختلال اوتیسم آشنا باشند، با انجام مداخلات به‌هنگام می‌توانند از تشدید علائم آن جلوگیری کنند.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، اوتیسم که به علت وجود نقص‌هایی در برقراری ارتباط اجتماعی، ارتباط چشمی، مناسبت‌های اجتماعی و فرو رفتن فرد مبتلا در خود است، به معنای لغوی در خود ماندگی نیز شناخته می‌شود و در گروه اختلالات عصبی-رشدی قرار دارد، زیرا بر رشد عصبی و عملکرد مغز تأثیر می‌گذارد و از ابتدای دوره رشد کودک آغاز می‌شود و تا پایان عمر او ادامه خواهد داشت.
برای درمان اختلال اوتیسم داروی خاصی وجود ندارد و تنها با مداخله‌های آموزشی و رفتاری طولانی مدت می‌توان از شدت علائم آن کاست، این اختلال در سه سال اول زندگی کودک آغاز می‌شود که اگر اطرافیان کودک با نشانه‌های رفتاری آغازین آن آشنا باشند، با انجام مداخلات به‌هنگام مانند رفتاردرمانی، کار درمانی و آموزش ویژه می‌توانند از تشدید علائم آن جلوگیری کنند.
در حال حاضر هیچ درمان قطعی و مشخصی برای اوتیسم شناسایی نشده است، اما روش‌های زیادی برای کاهش علائم و افزایش توانایی‌های فرد مبتلا وجود دارد، به نظر می‌رسد تشخیص زودهنگام بیماری و شروع روش‌های درمانی تأثیرات مثبت بیشتری بر بهبود وضعیت فرد داشته باشد.
امیر سالار شریفی، روان‌شناس و مشاور خانواده و دانشجو دکتری روانشناسی کودکان استثنایی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در خصوص غربالگری اوتیسم اظهار می‌کند: اولین افرادی که می‌توانند به صورت آگاهانه و با مداخله زودهنگام متوجه وجود این اختلال شوند، خانواده‌ها هستند.
وی با بیان اینکه خانواده‌ها باید در صورت تشخیص این اختلال آن را بپذیرند و دست به انکار نزنند، می‌افزاید: والدین باید آگاهانه، بدون تعصب و با پذیرش بالا با مشاهده رفتارها و نشانه‌هایی که نسبت به رشد فرزندشان متفاوت است، به متخصصانی که صلاحیت تشخیص این اختلال را دارند مراجعه و مراحل آزمون و مصاحبه را طی کنند تا بتوانند بروز قطعی این اختلال را تشخیص دهند.
این آهنگ‌ساز و فعال حوزه موسیقی درمانی با اشاره به اینکه پس از تشخیص قطعی فرد متخصص نسبت به بروز اختلال طیف اوتیسم باید سعی بر بهبود و کاهش علائم اختلال داشته باشیم، ادامه می‌دهد: به‌طور معمول علائم اختلال طیف اوتیسم در بازه سنی دو تا پنج سال بروز پیدا می‌کنند و فقدان انجام فعالیت‌های معمول می‌تواند هشدار دهنده این موضوع باشد، برای مثال کودک در زمانی که به نسبت همسالان باید توانایی سخن گفتن داشته باشد، اما سخن نمی‌گوید، می‌تواند نشانه‌ای برای ابتلاء به اختلال طیف اوتیسم باشد.
شریفی عنوان می‌کند: دوری کردن از برقراری ارتباط چشمی با دیگر افراد، درگیری‌های حسی مانند بال بال زدن، مشکلات تغذیه و گوارشی، گریه و بی‌تابی بسیار زیاد ناشی از اضطراب بالا، بازی با وسایل محدود یا دوری کردن از انجام بازی‌هایی که اقتضای سن فرزندان است، می‌تواند از دیگر نشانه‌های اولیه تشخیص اختلال طیف اوتیسم باشد.
وی با تاکید بر اینکه اختلال اوتیسم شامل طیف‌های گوناگون است و امکان دارد فرد اوتیسم تنها تعداد محدودی از نشانه‌های این اختلال را دارا باشد، اضافه می‌کند: هرچه بروز و ظهور نشانه‌ها در فرد کمتر باشد، با طیف خفیف‌تری از اوتیسم مواجه خواهیم بود و هرچه تعداد و شدت بروز علائم بیشتر شود، با طیف شدیدتری از اختلال اوتیسم روبه‌رو خواهیم بود.
این روان‌شناس با یادآوری این نکته که بهترین برخورد خانواده‌ها در مواجهه با بروز اختلال طیف اوتیسم در فرزندان، پذیرش است، خاطرنشان می‌کند: افراد اوتیسم در یک بازه زمانی طلایی که به طور معمول کمتر از سن ۱۱ سالگی است، می‌توانند دست به اقدام برای بهبود عملکرد و کاهش علائم بزنند، اما با انکار والدین اقدامی برای بهبود صورت نمی‌گیرد و این زمان طلایی از دست می‌رود.
شریفی می‌افزاید: با توجه به اینکه اعصاب و نورون‌های کودکان اوتیسم در سن طلایی تشخیص، قابلیت بازسازی خود و باز ارتباط‌گیری با دیگر اعصاب را دارند و انعطاف‌پذیری عصبی در سیستم عصبی کودکان اوتیسم اتفاق می‌افتد که سبب بهبود عملکرد آن‌ها می‌شود، نیاز است با مداخله‌های زودهنگام و اقدامات برنامه‌ریزی شده فرد اوتیسم تحت درمان قرار بگیرد.
وی در خصوص مراحل غربالگری و تشخیص اوتیسم بیان می‌کند: سازمان بهزیستی کشور و بعضی از سازمان‌های خصوصی آزمون‌هایی مجازی را در صفحه موتورهای جست‌وجوگر ایجاد کرده‌اند که خانواده‌ها می‌توانند با شرکت در این آزمون‌ها و پاسخ به سوالات آن تشخیص اولیه نشانه‌های اوتیسم را انجام دهند، اما باید برای تشخیص قطعی به متخصص مراجعه کنند.
دانشجو دکتری روانشناسی کودکان استثنایی با تاکید بر اینکه نباید برای تشخیص قطعی به نتایج آزمون‌های مجازی اکتفا کرد، می‌گوید: غربالگری اختلال اوتیسم در سنین متفاوت به علت ویژگی‌ها و رفتارهای هر دوره سنی، سوالات متفاوتی دارد و نیاز است برای تشخیص قطعی و دقیق‌تر این اختلال به افراد متخصص مراجعه شود.
شریفی در خصوص هزینه‌های غربالگری عنوان می‌کند: استفاده از آزمون‌های مجازی برخط برای تشخیص خانگی و مراجعه به سازمان بهزیستی برای انجام غربالگری رایگان است و هزینه‌ای برای خانواده‌ها ندارد، اما مراجعه به مراکز خصوصی، خانواده‌ها باید هزینه‌ای را پرداخت کنند.
معصومه یزدانی‌پور، پژوهشگر حیطه کودکان با نیازهای خاص و مدرس دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به اینکه فرد اوتیسم نمی‌تواند به صورت اختیاری علائم و نشانه‌های اختلال اوتیسم را کنترل کند، اظهار می‌کند: نداشتن توانایی کنترل کردن نشانه‌ها مربوط به مسئله‌های عصب شناختی است که باعث می‌شود فرد اوتیسم رفتارهایی را از خود بروز دهد که اختیاری نبوده و کنترل آن در توان او نیست.
وی با بیان اینکه انجام غربالگری، مرحله اولیه تشخیص اختلال اوتیسم است و نمی‌تواند سبب کنترل نشانه‌های اوتیسم در افراد شود، می‌افزاید: هرچه غربالگری تشخیص اوتیسم زودتر انجام شود، مؤثرتر خواهد بود، چراکه فرد اوتیسم سریع‌تر وارد فرایند درمان می‌شود و مراحل آن را طی می‌کند.
این دانشجو دکتری روانشناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص با اشاره به اینکه شرایط گوناگونی برای تشخیص اختلال اوتیسم در افراد به‌ویژه کودکان وجود دارد، ادامه می‌دهد: هنگامی که والدین متوجه وجود تفاوت‌های رفتاری میان فرزند خود و دیگر همسالانش شوند، باید برای تشخیص قطعی به متخصص مراجعه کنند، برای مثال اگر فرزندشان در برقراری ارتباط عملکرد ضعیفی داشته باشد و از تماس چشمی با دیگران خودداری کند یا در مواجهه با نور شدید شروع به جیغ زدن کند، می‌تواند نشانه‌هایی از اختلال اوتیسم باشد.
یزدانی‌پور عنوان می‌کند: با افزایش سن فرد اوتیسم، روزهای بیشتری برای مداخله به‌هنگام از دست می‌رود و امکان دارد نتوانیم از دوران طلایی تشخیص اوتیسم به خوبی استفاده کنیم؛ هنگامی که والدین اطلاعات کافی در خصوص تشخیص اختلال اوتیسم در فرزند خود را نداشته باشند، تشخیص اختلال اوتیسم در تعامل فرزند با دیگران صورت می‌گیرد.
وی اضافه می‌کند: با افزایش سن کودک اوتیسم و ورود او در جمعی از افراد هم‌سن و برقراری ارتباط با آن‌ها در قالب کلاس‌های آموزشی سبب بروز تفاوت رفتار فرد اوتیسم با دیگر هم‌سن‌وسالان می‌شود، اما به‌طور معمول در این شرایط مقداری از زمان طلایی تشخیص را از دست داده‌ایم و باید در صورت تشخیص، مداخله به‌هنگام صورت گیرد.
پژوهشگر حیطه کودکان با نیازهای خاص خاطرنشان می‌کند: منظور از مداخله به‌هنگام، برگزاری دوره‌های درمانی برای کودکان زیر شش سال است، زیرا در این سن مغز کودکان انعطاف‌پذیری بیشتری دارد و با انجام تمرین‌های درمانی مانند کار درمانی، بازی درمانی و توانبخشی شناختی، ارتباط بیشتری میان اعصاب مغزی کودک برقرار می‌شود که سبب بهبود عملکرد او خواهد شد.
یزدانی‌پور با اشاره به اینکه گاهی تشخیص اختلال در برخی از افراد اوتیسم در طرح سنجشی که برای ورود کودکان به مدرسه برگزار می‌شود، صورت می‌گیرد، می‌افزاید: به صورت کلی در تشخیص اختلال اوتیسم در کودکان، اطرافیان کودک شامل والدین، خانواده، معلم و مربی متوجه بروز رفتارهای متفاوت کودک می‌شوند و با ارجاع دادن او به متخصص روان‌شناس و روان‌پزشک فرایند تشخیص قطعی کودک انجام می‌گیرد.
وی با بیان اینکه مهمترین ابزار روان‌شناس‌ها برای تشخیص اختلال اوتیسم، بررسی تاریخچه خانوادگی، مصاحبه و مشاهده است، تصریح می‌کند: به طور معمول با بررسی تاریخچه خانوادگی در ابتلاء به اختلال اوتیسم و مصاحبه با والدین فرد مبتلا می‌توانیم بروز اختلال اوتیسم را تشخیص دهیم، همچنین برای بررسی عملکرد و توانمندی‌های فرد اوتیسم نیاز است تا این افراد در یک آزمون هوشی شرکت کنند، اگرچه آزمون‌های دیگری برای تشخیص اختلال اوتیسم وجود دارد، اما بیشتر جنبه پژوهشی دارند و کمتر در تشخیص‌های بالینی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بر این اساس، هنگامی که از درمان اختلال طیف اوتیسم صحبت می‌کنیم، منظور مداخله‌های به‌هنگام است که سبب کنترل شدت بروز علائم و نشانه‌های این اختلال می‌شود، برای مثال با مداخله زودهنگام می‌توان بیش‌تحریکی و کم‌تحریکی افراد اوتیسم را کنترل کرد، اما نمی‌توان به صورت کامل شدت نشانه‌های فرد اوتیسم را به صفر رساند و از بین برد.
تشخیص به موقع اختلال اوتیسم توسط والدین در بهبود و کنترل علائم فرد اوتیسم نقش بسزایی دارد، بنابراین والدین باید با مطالعه و کسب آگاهی در خصوص مراحل رشد کودک، فرزند خود را در ابعاد مختلف فردی، اجتماعی، رفتاری و ذهنی مورد بررسی قرار دهند و در صورت وجود ناهماهنگی، از انکار دوری کنند و به شناسایی و درمان اختلال بپردازند تا با استفاده از زمان طلایی تشخیص بتوانند شدت نشانه‌های این اختلال را در فرزند خود کاهش دهند.
کد خبر 747069
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟